Với việc ban hành Quyết định 22/2015/QĐ-TTg đã tạo một hành lang pháp lý, góp phần đẩy mạnh việc xã hội hóa các đơn vị SNCL, huy động các nguồn lực xã hội, cung cấp sản phẩm dịch vụ có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu xã hội. Trong đó, đáng chú ý Quyết định đã nêu rõ một số nội dung mang tính đặc thù khi thực hiện chuyển đơn vị SNCL thành công ty cổ phần.
Điều kiện chuyển đổi
Theo đó, về phạm vi điều chỉnh: Quyết định đã quy định việc chuyển đơn vị SNCL trực thuộc các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước thành công ty cổ phần. Trường hợp tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước khi cổ phần hóa tiếp tục kế thừa các đơn vị SNCL thì việc chuyển các đơn vị này thành công ty cổ phần được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 59/2011/NĐ-CP và Nghị định số 189/2013/NĐ-CP của Chính phủ.
Các đơn vị SNCL trực thuộc các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước thực hiện chuyển thành công ty cổ phần khi có đủ các điều kiện: Tự đảm bảo được toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên trong năm gần nhất với thời điểm thực hiện chuyển đổi hoặc có khả năng tự bảo đảm được toàn bộ kinh phí hoạt động thường xuyên sau khi chuyển đổi; Thuộc danh mục chuyển đổi thành công ty cổ phần theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Đối với các đơn vị SNCL hoạt động trong các lĩnh vực y tế, giáo dục và đào tạo thì đẩy mạnh hoạt động theo cơ chế tự chủ, tiến tới tự chủ hoàn toàn, hạch toán như doanh nghiệp. Khuyến khích liên kết hợp tác trên cơ sở bảo toàn tài sản và mục đích cung cấp dịch vụ công. Thí điểm cho thuê quản lý, thuê cơ sở vật chất, thí điểm cổ phần hóa trên nguyên tắc bảo đảm tiếp tục cung cấp dịch vụ công với chất lượng tốt hơn.
Đối với việc xử lý tài chính với khoản kinh phí ngân sách nhà nước hoặc công ty mẹ tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước cấp: Quyết định quy định rõ đến thời điểm chính thức chuyển sang công ty cổ phần, đơn vị SNCL tiếp tục được NSNN hoặc công ty mẹ tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước cấp để thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ, các dự án đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm trang thiết bị được cấp có thẩm quyền phê duyệt đang thực hiện dở dang hoặc chưa thực hiện; khoản kinh phí này sẽ được ghi tăng giá trị phần vốn nhà nước đầu tư tại công ty cổ phần; công ty cổ phần có trách nhiệm điều chỉnh vốn điều lệ theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Kinh phí đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, viên chức, chương trình mục tiêu quốc gia còn lại hoặc không sử dụng hết phải nộp vào ngân sách nhà nước hoặc nộp về công ty mẹ tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà; khoản kinh phí do ngân sách nhà nước cấp sẽ được quyết toán theo quy định của Luật Ngân sách. Đối với đơn vị SNCL có nguồn thu từ quỹ dự phòng ổn định thu nhập đến thời điểm đơn vị chuyển thành công ty cổ phần mà vẫn chưa sử dụng hết thì khoản tiền này được chia cho người lao động làm việc ở đơn vị tại thời điểm xác định giá trị đơn vị sự nghiệp công lập theo số năm công tác.
Những ưu đãi người lao động trong đơn vị SNCL chuyển đổi
Về giá trị lợi thế kinh doanh: Các đơn vị SNCL không phải tính giá trị lợi thế kinh doanh (thương hiệu, tiềm năng phát triển) vào giá trị khi thực hiện chuyển đổi.
Quyết định cũng quy định các chính sách ưu đãi cho người lao động và đơn vị SNCL chuyển đổi. Theo đó, để khuyến khích người lao động là các chuyên gia giỏi, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao và chủ đề tài nghiên cứu khoa học, bằng phát minh sáng chế đã được ứng dụng thì ngoài chính sách ưu đãi cho người lao động được áp dụng như quy định đối với các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chuyển thành công ty cổ phần thì người lao động thuộc các đối tượng này có cam kết làm việc lâu dài ít nhất 05 năm (kể từ ngày đơn vị được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu) được mua thêm theo mức 800 cổ phần/01 năm cam kết làm việc tiếp trong doanh nghiệp nhưng tối đa không quá 8.000 cổ phần cho một người lao động
Trong khi đó, chính sách ưu đãi cho đơn vị SNCL chuyển đổi được quy định khi thực hiện chuyển đổi các đơn vị SNCL được áp dụng như quy định đối với các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chuyển thành công ty cổ phần; đối với đơn vị SNCL hoạt động trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường khi chuyển sang công ty cổ phần vẫn được tiếp tục áp dụng các ưu đãi về hoạt động khoa học, công nghệ, chính sách khuyến khích xã hội hóa như đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này trước khi chuyển đổi.
Quyền và nghĩa vụ của đơn vị SNCL sau khi chuyển thành công ty cổ phần: Sau khi chuyển thành công ty cổ phần, đơn vị SNCL hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp, các Luật chuyên ngành và các quy định của pháp luật hiện hành. Được tiếp tục thực hiện cung cấp các loại dịch vụ công cho xã hội. Được tự quyết định thu giá dịch vụ trên cơ sở khung giá tính đủ các chi phí hợp lý đúng pháp luật.
Theo đánh giá, việc chuyển đơn vị SNC thành công ty cổ phần nhằm phát huy được nguồn lực của các thành phần kinh tế trong việc cung cấp dịch vụ công, nâng cao chất lượng dịch vụ cho xã hội, khai thác và sử dụng hiệu quả hơn cơ sở vật chất hiện có; từng bước đổi mới phương thức quản lý tài chính theo cơ chế thị trường, nhằm nâng cao hiệu quả, cơ sở vật chất hiện có của các đơn vị sự nghiệp công lập. Bên cạnh đó, các đơn vị SNCL khi chuyển sang công ty cổ phần được tự chủ về tài chính, vì vậy sẽ phát huy được vai trò của doanh nghiệp, hạch toán công khai, minh bạch; đa dạng hóa sở hữu; huy động vốn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước để nâng cao năng lực tài chính, đầu tư đổi mới công nghệ. Ngoài ra, còn tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị SNCL triển khai ứng dụng các kết quả nghiên cứu khoa học và công nghệ vào kinh doanh.
DN (Theo Website Bộ Tài chính)